Kopf

Teil A: Übergeordnete Systeme

(Autor)

Buch | Hardcover
XXIV, 720 Seiten
1985 | 1985
Springer Berlin (Verlag)
978-3-540-13536-4 (ISBN)

Lese- und Medienproben

Kopf - Johannes Lang
129,99 inkl. MwSt
  • Titel ist leider vergriffen;
    keine Neuauflage
  • Artikel merken

Prof. Dr. med. Titus Ritter von Lanz (1897 - 1967), ehem. Leiter des Anatomischen Instituts der Universität München; Prof. Dr. med. Werner Wachsmuth (1900 - 1990), ehem. Direktor der Chirurgischen Klinik der Universität Würzburg

A. Formentwicklung des Kopfes.- I. Neurocranium.- 1. Frühe Entwicklungsstadien.- a) Phylogenese.- b) Ontogenese.- Chondrocranium.- Knorpelige Basis cranii.- Fossae craniales.- Nerven- und Gefäßkanäle.- 2. Entwicklung der Einzelknochen.- a) Os sphenoidale.- Knochenkerne.- Ossifikation.- Canalis pterygoideus, vorderer Teil und Vomer.- Rostrum sphenoidale.- Processus alaris und Lingula sphenoidalis.- Canalis craniopharyngeus lateralis und Canalis pterygoideus hinterer Teil.- Fossa hypophysia-lis.- Canalis craniopharyngeus (medialis).- Synchondrosis intras-phenoidalis.- Concha sphenoidalis (Ossicula Bertini) und Sinus sphenoidalis.- Canalis opticus.- Foramen ophthalmicum.- b) Os temporale.- Pars petrosa.- Pars hyoidea.- Pars squamosa.- Pars tympa-nica.- Auris media.- c) Os occipitale.- Foramen magnum.- Squama occipitalis.- Condylus occipitalis.- d) Os frontale.- e) Os parietale.- 3. Postnatales Schädelwachstum.- a) Anthropologische Meßpunkte, Linien und Ebenen.- b) Allgemeines zum Wachstum des Schädels.- c) Basis cranii.- Entwicklungsperioden.- Längenwachstum.- d) Fossae craniales.- Wachstumsverschiebungen.- Fossa cranialis anterior.- Fossa cranialis media.- Fossa cranialis posterior.- e) Basis cranii.- f) Calvaria.- g) Schädelhöhle.- 4. Schädelformen.- Schädelformen und geographische Regionen.- Grundtypen.- Rassenunterschiede.- Körperbau und Kopfform.- Schädeldeformationen.- 5. Verschluß der Gehirnkapsel.- a) Entwicklung der Schädelkalotte.- b) Fonticuli des Neugeborenen.- Fonticulus anterior (major).- Fonticulus posterior (minor, occipitalis).- Fonticulus sphenoidalis (antero-lateralis).- Fonticulus mastoideus (posterolateralis, Warzenbeinfontanelle, Fonticulus Gasseri).- Fontanella metopica (mediofrontalis).- Verschluß der Fonticuli.- c) Suturen.- Entstehung.- Bedeutung.- d) Kalottenwachstum.- e) Synostosierung.- f) Synchondrosen, Verknöcherung.- Synchondroses intrasphenoidales.- Synchondrosis sphenopetrosa.- Synchondrosis petrosphenobasilaris.- Synchondrosis spheno-occipitalis.- Synchondrosis intra-occipitalis.- 6. Fehlbildungen.- a) Entstehung.- b) Weichteildefekte.- c) Angeborene Knochendefekte.- Fenestrae parietales-Foramina parietalia permagna.- Lückenschädel, Wabenschädel, Leistenschädel oder Reliefschädel.- Weichschädel oder Kuppenweiche.- Kraniostenosen.- Schädelskoliose.- Bathrokranie.- Synostosis lambdoidea.- Mikrokranie.- Kranio-mandibulo-faziales-dysmorphie-Syndrom.- Platybasie.- Basale Impressionen.- Basiläre Impression.- II. Entwicklung des Viscerocranium.- 1. Maxiila und Premaxilla.- 2. Os zygomaticum.- 3. Os ethmoidale und Nasenhöhle mit ihren Skeletteilen.- a) Conchae nasales.- b) Septum nasi.- c) Sinus paranasales.- Sinus maxillaris.- Sinus sphenoidal.- Sinus frontalis.- Cel-lulae ethmoidales.- 4. Kiemenbogenmaterial und Skeletteile.- 1. Kiemenbogen.- 2. Kiemenbogen (Hyoidbogen).- 3. Kiemenbogen und folgende Abkömmlinge.- 5. Mandibula.- a) Entwicklung.- Gefaßversorgung während der Entwicklung.- Entwicklungsgeschichtlicher Defekt der Mandibula.- b) Kinnbildung.- c) Gonionwinkel und Kieferform.- 6. Biomorphose.- 7. Auftreten der primären Ossifikationszentren am Schädel.- III. Nasen-Mund-Region.- 1. Normale Entwicklung.- a) Mundspalte.- b) Nasenhöhle und Lippen.- c) Gaumen.- 2. Mißbildungen.- a) Gesichtsmißbildungen und Spaltbildungen.- Allgemeines.- Hasenscharte, Chei-loschisis — Schistocheila.- Doggennase.- Quere Gesichtsspalte.- Schräge Gesichtsspalte — Meloschisis.- b) Gaumenmißbildungen.- Palatoschisis und kombinierte Gaumenmißbildungen.- Okkulte submuköse Gaumenspalten.- Cheilognathopalato-schisis.- IV. Kopfform und -große als Ganzes.- 1. Kopfform bei Feten und Frühgeborenen.- 2. Kopf- und Gesichtsform bei Neugeborenen.- a) Weichteildecke.- b) Gesichtsform.- Nasenregion.- Augenregion.- Stirn-Nasen-Winkel.- c) Kopfmaße des Neugeborenen.- 3. Postnatale Wachstumsvorgänge.- a) Formveränderungen des Kopfes.- Breiten- und Höhenwachstum.- Nasenrückenprofil.- Untergesichtsprofil.- Gesichtsform und Proportionen.- Sulcus labiomentalis (Kinn-Lippen-Furche).- Kinn.- Kopfumfang.- Mikroevolution.- b) Relationen.- Körpergröße und Kopfumfang.- Kopfumfang und Schädelumfang bei Erwachsenen.- Schädellänge.- Kopfform und Indices.- 4. Asymmetrien.- a) Höhenunterschiede.- Porion zu Basion-Spina nasalis poste-rior-Linie.- Orbitale.- Frontaler Orbitaeingangswinkel.- Foramina ethmoidalia, Höhenunterschiede.- b) Seitenunterschiede.- Allgemeines.- Abstandsdifferenzen des Meatus acusticus externus-Vor-derrandes zu rostralen Meßpunkten im Gebiet der Orbita.- Abstandsdifferenzen des Porus acusticus externus zum Opisthocranion.- Ohrmuscheln.- c) Asymmetrie der Schädelkalotte.- d) Asymmetrie der Fossae craniales.- e) Asymmetrie im Viscerocranium.- f) Gesichtsasymmetrien.- g) Korrelationen.- 5. Geschlechtsdimorphismus.- B. Neurocranium.- I. Schädelhöhle.- Schädelkapazität.- Innere Schädellänge.- Kopflänge.- Dickenwachstum.- II. Fossae craniales.- 1. Fossa cranialis anterior.- Hypophysenregion.- 2. Fossa cranialis media (ossea).- Innere Schädelbreite.- Seitenwinkel.- Bucht für Polus temporalis.- Volumen der Knochenwanne.- Lage des Bodens.- Tiefste Bodenzone.- Dickste und dünnste Bodenzone.- Basale Pforten.- Foramen lacerum.- Modellierung der Wände.- 3. Fossa cranialis posterior.- Dickste Bodenzone.- Modellierung.- Terrassierung der Basis cranii interna.- III. Ossa cranii.- 1. Os sphenoidale (Keilbein).- a) Corpus ossis sphenoidalis.- b) Sella turcica.- Flächenprofil.- Formtypen im seitlichen Röntgenbild.- Tuber-culum sellae.- Schrägeinstellung des Sellabodens.- Fossa hypophysial.- Dorsum sellae.- Lingula sphenoidalis.- Sulcus prechiasmatis.- c) Sinus sphenoidalis.- Septum.- Apertura sinus sphenoidalis.- Canalis craniopharyn-geus medianus.- Canalis cranio-pharyngeus lateralis.- d) Ala minor.- e) Ala major.- Basale Pforten — Canalis rotundus (Foramen rotundum).- Foramen venosum (Vesalii).- Foramen ovale.- Canaliculus innominatus (Arnold).- Foramen spinosum.- Canalis spinosus.- Aper-turae intra- et extracraniales foraminis spinosi.- Facies orbitalis.- Spina m. recti lateralis.- Facies temporalis.- Crista infratempora-lis.- f) Processus pterygoideus.- Lamina lateralis und Foramina.- Foramen pterygosphenoideum.- Foramen crotaphiticum.- Lamina medialis processus pterygoidei.- Fossa scaphoidea.- Hamulus pterygoideus.- Canalis pterygoideus.- Canalis vomerovagi-nalis.- Canalis palatovaginalis.- Fissura sphenomaxillaris.- 2. Os temporale (Schläfenbein).- a) Pars petrosa.- Länge.- Winkel.- Facies anterior partis petrosae, Impressio trigemini.- Eminentia arcuata.- Tegmen tympani.- Facies posterior partis petrosae.- Rima sacci endolymphatici.- Fossa subarcuata.- Porus acusticus internus.- Fundus meatus acustici interni.- Apertura externa canali-culi cochleae vestibuli.- Processus intrajugularis partis petrosae.- Facies inferior partis petrosae.- Processus styloideus.- Basale Pforten des Pars petrosa, Foramen stylo-mastoideum.- Fossa jugularis.- Incisura jugularis ossis temporalis.- Canaliculus mastoideus.- Apertura externa des Canalis ca-roticus.- Apertura externa canali-culi cochleae.- Fossula petrosa.- Tuberositas m. levatoris veli palatini.- Canalis musculotubarius.- Paries labyrinthicus.- Kanäle der Pars petrosa, Canalis caroti-cus.- Canaliculi caroticotympanici.- Canalis facialis (Fallopi).- Canaliculi chordae tympani posterior et anterior.- Canaliculus tympanicus.- b) Pars squamosa.- Processus zygomaticus.- Crista supramastoidea.- Spina supra-meatica.- Facies articularis.- Processus retro-articularis, Tuberculum retromandibulare.- Discus articularis.- c) Pars tympanica.- Porus acusticus externus.- d) Cavum tympani.- Paries labyrinthicus.- Aditus ad antrum.- Sinus tympani posterior.- Cellulae paralabyrinthicae.- Antrum mastoideum.- e) Pars mastoidea.- Processus mastoideus.- 3. Os occipitale (Hinterhauptbein).- a) Pars basilaris.- Tuberculum jugulare.- b) Foramen jugulare.- Processus hamatus.- Form.- Processus intrajugularis.- Einstellung des Foramen jugulare.- Canalis glossopharyngei et sinus petrosi inferioris.- c) Pars lateralis.- Canalis hypoglossalis.- Canalis condylaris.- 4. Os parietale (Scheitelbein).- Processus asteriacus.- Tuber parietale.- Foramina parietalia.- 5. Os frontale (Stirnbein).- Glabella.- Arcus superciliaris.- Tuber frontale.- Margo supra-orbitalis.- Pars nasalis (Nasion).- Supra-orbitale Foramina und Inzisuren.- Foramen caecum.- IV. Calvaria.- a) Bau der Schädelknochen.- b) Dicke der Calvaria.- Hyperostosis frontalis interna.- Vv. diploicae.- Schädeldicke und spezifisches Knochengewicht.- Schädeldach und Gravidität.- Altersumbau des Schädels.- c) Suturen des Schädeldaches, Besonderheiten.- Sutura coronalis.- Sutura sagittalis.- Sutura interparietalis.- Sutura lambdoidea.- Sutura mendosa.- Suturae sphenofrontalis et spheno-parietalis.- Sutura sphenosquamosa.- Suturae parietomastoidea et occipi-tomastoidea.- Sutura squamosa.- Pterion.- Sutura interfronta-lis (-metopica = Kreuzschädel).- Supranasales Dreieck.- d) Ossa suturalia (Schaltknochen, Nahtknochen).- Allgemeines.- Os postfrontale.- Os interparietale.- Os para-mendosum.- Os supramastoideum.- Os bregmaticum.- Os apicis.- Os asteriacum.- Os epipte-ricum.- Os lambdoideum.- Os incae.- V. Modellierung der Außenfläche.- a) Protuberantiae gyrorum.- Protuberantia gyri frontalis inferioris.- Protuberantia gyri temporalis superioris.- Protuberantia gyri temporalis me-dii.- b) Sulcus Sylvii (alaris) cranialis.- c) Lineae temporales.- Planum temporale.- Tubera frontalia.- d) Variationen.- Sagittalwulst.- Bregmaaufwölbung.- Lambdaabflachung.- VI. Modellierung der Innenseite.- Impressiones digitatae und Juga cerebralia.- Foveolae granuläres und Lacunae laterales.- Sulci arteriosi et venosi.- VII. Festigkeit und Elastizität.- Allgemeines.- Schädelbasis und Knochenpfeiler.- Elastizität.- VIII. Bruchlinien.- Ringbrüche.- Querdurchbrüche.- Expressionsfrakturen.- Impressionsfrakturen.- Otobasale Frakturen.- Rhinobasisfrakturen.- C. Splanchnocranium.- Größen und Proportionen.- I. Os ethmoidale und Nasenskeletteile.- 1. Cavitasnasi.- 2. Lamina cribrosa.- 3. Conchae nasales.- Entwicklung (histologisch).- Concha nasalis inferior.- Conchae nasales superior et media.- Concha nasalis suprema.- 4. Meatus nasi.- 5. Recessus spheno-ethmoidalis und Apertura sinus sphenoidalis.- 6. Ductus nasolacrimalis.- 7. Labyrinthus ethmoidalis und Cellulae ethmoidals.- II. Vomer und Septum nasi.- 1. Vomer.- Postnatales Wachstum.- Hypoplasie.- 2. Organon vomeronasale (Jacobsonsches Organ).- 3. Cartilago vomeronasalis (Jacobsonscher Knorpel, Huschkescher Knorpel, Basal-knorpel).- 4. Septum nasi.- 5. Cavitas nasi: Boden und Suturen.- Suturen.- 6. Choana.- 7. Ostium pharyngeum.- III. Maxiila.- 1. Corpus.- 2. Facies orbitalis.- 3. Facies malaris.- Fossa canina.- Foramen infra-orbitale.- Canalis infra-orbitalis, Verlauf und Lage.- Canalis infra-orbitalis bei Kindern.- Apertura piriformis.- Crista zy-gomatico-alveolaris.- 4. Processus frontalis.- 5. Processus alveolaris.- Sulcus basio-alveolaris anterior.- Sulcus basio-alveolaris posterior.- Juga alveolaria.- Zahnbogen.- Alveolen.- 6. Canales alveolares.- Canales alveolares superiores posteriors.- Canalis molaris.- Canalis alveolaris superior medius.- Canalis alveolaris superior anterior.- 7. Os incisivum — Os Goethei.- Crista incisiva.- 8. Processus palatinus.- 9. Canalis incisivus.- 10. Processus zygomaticus.- 11. Sinus maxillaris.- 12. Facies infratemporalis.- IV. Os palatinum.- 1. Lamina horizontalis.- 2. Palatum durum.- Maße.- a) Orale — Staphylion.- b) Foramne incisivum — Staphylion.- c) Foramen incisivum — Spina nasalis posterior — Spitze.- 3. Canalis palatinus major (Canalis pterygopalatine).- Form.- Maße.- Richtung, Biegungen und Winkel.- 4. Foramen palatinum majus.- Kurzer Durchmesser.- 5. Foramina palatina minora.- Anzahl.- Durchmesser.- Lage.- Typen.- 6. Lamina perpendicularis.- Processus orbitalis.- Processus sphe-noidalis.- Processus pyramidalis.- Cristae conchales.- Fossa pterygopalatina.- 7. Foramen sphenopalatinum.- V. Os nasale.- 1. Suturen.- Ossa suturalia.- Ossicula subnasalia.- 2. Cartilagines nasi.- Cartilago septi nasi.- Cartilago nasi lateralis (triangularis).- Cartilagines vomeronasals.- Cartilago alaris major.- Cartilagines alares minores.- Cartilagines nasales accessoriae.- 3. Äußere Nase.- Radix nasi.- Dorsum nasi.- Sella nasi.- Keystone-Area.- Apex nasi.- Weiches Dreieck.- Lobulus nasi.- Flügelfurche.- Basis nasi.- Nares.- Nasenformen.- Nasen-Maße.- Asymmetrie.- VI. Os zygomaticum.- Facies orbitalis.- Facies temporalis.- Processus temporalis.- Sutura zygomaticotemporalis.- Sutura zygo-maticomaxillaris.- Processus frontalis (frontosphenoidalis).- Processus margi-nalis.- Tuberculum orbitale.- Foramina zygomatico-orbitale et -temporale.- Os zygomaticum und Kaudruck.- Os zygomaticum und Orbita.- Variationen.- VII. Orbita.- Form.- Volumen.- Breite.- Höhe.- Eingangsfläche.- Sagit-taler Neigungswinkel an der Orbitamitte.- 1. Orbitawände.- Paries lateralis.- Paries inferior.- Paries medialis und Foramina eth-moidalia.- Paries superior.- 2. Canalis opticus.- Postnatale Entwicklung.- Apertura intracranialis canalis optici.- 3. Fissurae orbitales.- VIII. Mandibula.- 1. Ramus.- Caput mandibulae.- Foramen man-dibulae.- 2. Corpus mandibulae.- Maße.- Foramina lingualia.- Pars alveolaris und Alveoli.- Arcus zygomaticus, Mandibula nach Zahnverlust.- 3. Angulus mandibulae.- 4. Modellierung der Außenseite.- Kinn.- Foramen mentale.- 5. Modellierung der Innenseite.- 6. Knochenstruktur.- Canalis mandibulae.- D. Systema nervorum — Das Nervensystem des Kopfes.- I. Gehirn.- a) Hirngewicht.- b) Bau und Funktion.- Das Neuron.- Transport.- Synapsen.- Transmitter.- Erkrankungsformen der peripheren Nervenfasern.- Untergang von Nervenzellen.- Regeneration.- Gliazellen.- c) Entwicklung des Gehirns.- Allgemeine Frühentwicklung.- Hirnbläschen.- Gyrierung des Telencephalon.- Capsula interna, Zwischen- und Endhirnkerne.- Allocortex, Bulbi olfactorii und Paleocortex.- Nucleus caudatus.- Nucleus lentiformis und Striatum.- Kommissuren.- Septum pellucidum.- Diencephalon und Hypophyse.- Corpus pineale.- Ventriculus tertius.- Mesencephalon.- Rhombencephalon.- Cerebellum.- Ve-triculus quartus und Aperturae.- Synoptik der Entwicklungsvorgänge.- Entwicklungsstörungen des Gehirns.- Fehlbildungen.- Frühkindliche Hirnschäden.- 1. Cerebrum.- a) Lobi, Gyri, Sulci.- ?) Facies superolateral.- ?) Facies inferior.- ?) Facies medialis.- b) Griseum, das Grau.- ?) Kortikale, plattenförmige Grisea.- ?) Subkortikale Grisea.- c) Album, weiße Substanz.- ?) Assoziationsfasern.- ?) Kommissuren.- ?) Projektionsbahnen.- 2. Riechhirn.- a) Riechzellen.- Sinneszellen (Cellula neurosensoria ol-factoria.- Stützzellen (Cellula su-stentaculares).- Fila olfactoria.- b) Bulbus olfactorius.- Bulboafferente Fasern.- c) Tractus olfactorius.- d) Stria olfactoria lateralis.- Area olfactoria basalis.- e) Stria olfactoria medialis.- Commissura rostralis und Riechbahnen.- Primäre und sekundäre Riechrinde.- Corpus amygdaloideum und Riechfunktion.- f) Tertiäre Riechbahnen.- 3. Limbisches System (Archicortex und seine Bahnen).- a) Gyrus cinguli.- b) Ärztliche Bedeutung.- Amnestisches Syndrom.- Korsa-kow-Syndrom.- Temporallappenepilepsie.- c) Hippocampusformation.- Gyrus dentatus.- Regio entorhi-nalis.- Subiculum.- Am-monshornformation, Funktion.- Ärztliche Bedeutung der Hippocampusformation.- d) Größere Faserzüge.- Fornix.- Stria terminalis.- Hippocampoafferente Fasern.- Hippocampoefferente Fasern.- Tractus hippocampomamillaris.- Tractus hippocampohabenularis.- Fibrae hippocamposeptales.- Fibrae hippocampopreopticae.- Fibrae hippocampotegmentales.- e) Kommissuren des limbischen Systems.- f) Corpus mamillare und Bahnen.- Afferente Bahnsysteme.- Effe-rente Bahnsysteme.- Tractus ol-factomesencephalicus.- g) Corpus amygdaloideum und Bahnen.- Faserverbindungen.- Fasciculi und Tractus am menschlichen Gehirn.- h) Nucleus habenulae und Bahnen.- Afferente Faserzüge.- Efferente Bahnsysteme.- i) Area septi und Bahnen.- 4. Extrapyramidal-motorisches System.- a) Zentren und Bahnen.- Hauptregelkreis.- Primärer akzessorischer Striatumregelkreis: Striatum — Globus pallidus — Thalamus — Striatum.- Sekundärer akzessorischer Regelkreis: Globus pallidus — Nucleus subthalamicus — Globus pallidus.- Tertiärer akzessorischer, striataler Regelkreis: Striatum - Substantia nigra — Striatum.- Input-Systeme.- Output-Systeme.- Verbindungen nach kaudal.- Olivenkomplex.- Formatio reticularis.- Überblick.- b) Störungen.- „Enthirnungsstarre“.- Apalli-sches Syndrom.- Erkrankungen der Basalganglien und deren Bahnverbindungen.- 5. Auge und Sehbahn.- a) Zentrifugale Fasern.- Chiasma.- Tractus opticus.- Corpus geniculatum laterale.- Tractus geniculo-occipitalis (= Radiatio optica).- Klinische Bedeutung.- b) Kortikofugale optische Fasern.- Fibrae occipitogeniculatae.- Fibrae occipitotectales.- Fibrae oc-cipitopontinae.- c) Kortikale Regulation der Augenbewegungen.- Cortex cerebri.- Lobus frontalis und Augenmuskeln.- Kortikale Nystagmuszentren.- Subkortikale Blickzentren.- Hirnrinde und Augenbewegungen.- d) Optische Reflexbahnen.- Tractus geniculotectalis.- Tractus retinotectalis.- Tractus nucleotec-talis und Tractus spinotectalis.- Fasciculus longitudinalis medialis.- Colliculus cranialis.- 6. Diencephalon.- a) Thalamus.- ?) Gliederung.- ?) Kerngebiete.- ?) Corpus pineale.- ?) Funktionen.- ?) Ärztliche Bedeutung.- b) Globus pallidus.- Ansa lenticularis.- Globus pallidus (und Cerebellum), Dyskinesie.- c) Hypothalamus.- Kerne.- Zonen.- Funktionelle Zuordnung.- Neurosekre-tion.- Hypophyse.- Temperaturzentrum.- Sexualzentren.- Hypothalamus und autonomes Nervensystem.- Corpora mamil-laria.- Nucleus subthalamicus.- Zona incerta und Meynertsches Basalganglion.- Eminentia mediana.- Hypothalamus und limbi-sehe Mittelhirnarea.- Ärztliche Bedeutung.- 7. Mesencephalon.- a) Gliederung.- Pedunculi cerebri.- Tegmentum mesencephali.- Tectum mesence-phali.- Praktisch-ärztliche Bedeutung.- b) Kerngebiete und Bahnen.- Fossa interpeduneularis.- Nucleus interpeduneularis und Bahnen.- Nuclei raphae und Bahnen.- Nucleus commissuralis posterior (Nucleus Darkschewitsch) und Bahnen.- Fasciculus longitudinalis dorsalis (Schütz).- Fasiculus longitudinalis medialis.- Dopaminerge Verbindungen.- Locus coeruleus und Substantia nigra.- Substantia nigra und Paralysis agitans.- Nucleus ruber und absteigende Bahnen.- Tegmentum mesencephali und Cortex cerebri.- Nucleus peripe-duncularis und Bahnen.- Forma-tio reticularis.- Formatio reticularis, Afferenzen.- Formatio reticularis medialis, Efferenzen.- Formatio reticularis lateralis, Efferenzen.- 8. Medulla oblongata und Pons.- a) Kerngebiete — Übersicht.- b) Medulla oblongata.- Nucleus gigantocellularis formationis reticularis.- Ärztliche Bedeutung.- c) Tubercula cuneatum et gracile.- d) Nucleus intercalatus.- e) Lemniscus medialis.- f) Nuclei gracilis et cuneatus und andere Faserverbindungen.- g) Oliva superior.- h) Nucleus olivaris accessorius dorsalis.- i) Nucleus olivaris accessorius medialis.- j) Nucleus reticularis lateralis.- 9. Cerebellum.- a) Cortex cerebelli.- Phylogenetische und somatotopische Gliederung.- Funktion allgemein.- Flächenwerte.- Cortex cerebelli, Schichtenbau.- Fasern.- b) Schädigungen.- Zerebellare Syndrome.- 10. Liquorsystem.- a) Ventriculi laterales.- Maße bei Erwachsenen.- Wände.- Foramen interventriculare (Monroi).- Septum pellucidum.- b) Ventriculus tertius.- Pars telencephalica.- Pars diencephalics.- Maße.- Wände.- Recessus.- Adhaesio in-terthalamica und Commissura supra-optica (Ganser).- c) Aqueductus mesencephali.- Stenose — Ursachen und Behandlung.- d) Ventriculus quartus.- Form.- Höhe.- Länge.- Fastigium-Obex-Abstand.- Recessus.- e) Ependym.- f) Zirkumventrikuläre Organe.- Organon subfornicale.- Organon vasculosum laminae terminalis.- Organon subcommissurale.- Organon paraventriculare.- Area postrema.- Organon recessus lateralis ventriculi quarti.- g) Plexus choroideus.- Form und Gefäße des Plexus.- II. Meninges.- a) Entwicklung der Gehirnhäute.- b) Subdurales Neurothel.- c) Cavitas subarachnoidealis und Liquor cerebrospinalis.- d) Zisternen.- Basale Zisternen.- Cisterna trigemini.- Cavum trigeminale.- Kleinhirnbrückenwinkelzisterne.- Cisterna pontis lateralis.- Cisterna interpeduneularis.- Vordere mediale Basalzisterne und Untergliederungen.- ?) Paarige Zisternen.- ?) Dorsale unpaare Zisternen.- e) Spatium subdurale, Verbindungen zum Lymph- und Venensystem.- Villi und Granulationes arachnoideales.- Subdurale Hämatome.- f) Dura mater.- Laminae und Faserung.- Schmerzempfindung.- Falx cerebri und Tentorium cerebelli.- Diaphragma sellae.- Flächen der Dura mater.- Gefäße der Dura mater encephali.- Übergang in die Dura mater spinalis.- g) Schädel-Hirn-Verletzungen.- Theorien.- Epidurales Hämatom.- Wachsende Schädelfraktur.- III. Nn. craniales.- a) Entwicklung der Hirnnerven.- Motorische Hirnnerven.- Sensorische und sensible Hirnnerven.- b) Aufbau.- Zentrale und periphere Markscheiden.- Marklose Nervenfasern.- c) Übergangsstrecken.- Übergang von Oligodendroglia in Schwannsche Glia.- Markscheidenentwicklung.- d) Erregungsleitung.- Faserdicke und Leitungsgeschwindigkeit.- e) Besonderheiten.- Pforten und Hirnnerven.- Durale und extrakranielle Strecken.- 1. Nn. craniales und Bahnen.- a) Nn. olfactorii (I).- N. terminalis.- Organon vomero-nasale und Nervus vomeronasalis.- b) N. opticus (II).- c) N. oculomotorius (III).- Nuclei n. oculomotorii.- Repräsentation der Augenmuskeln.- Faserverbindungen.- Efferente Fasern.- Ganglienzellen.- Verlauf.- Parasympathische Fasern.- d) N. trochlearis (IV).- Kerngebiet.- Faserverlauf.- Faserverbindungen.- e) N. trigeminus (V).- ?) Kerngebiete.- ?) N. ophtalmicus (V1).- ?) N. maxillaris (V2).- ?) N. mandibularis (V3).- ?) Ärztliche Bedeutung.- ?) Überlappung der Versorgungsgebiete des N. trigeminus.- f) N. abducens (VI).- Nucleus n. abducentis.- g) N. facialis (VII).- ?) Kerngebiet.- ?) Astfolge.- ?) Faserverbindungen.- ?) N. intermedius.- ?) Chorda tympani.- ?) Ärztliche Bedeutung.- h) N. vestibulocochlearis (VIII).- ?) Pars vestibularis.- ?)Pars cochlearis.- i) N. glossopharyngeus (IX).- Kerngebiete.- Tractus solitarius.- Ganglien.- Austrittszone.- Extrakranieller Verlauf.- ?) Äste.- ?) Anastomosen im Spatium parapharyngeum.- ?) Zentrale Geschmacksbahn.- ?) Ärztliche Bedeutung.- k) N. vagus (X).- Kerngebiete.- Ganglien.- Verlauf.- Äste.- Halsäste.- Ärztliche Bedeutung.- l) N. accessorius (XI).- Kerngebiet.- Verlauf.- Äste.- Variationen.- m) N. hypoglossus (XII).- Kerngebiete.- Verlauf.- Faserverbindungen.- Äste.- Ärztliche Bedeutung.- 2. Syndrome der unteren Hirnnerven.- Nukleäre Lähmungen der kaudalen Hirnnerven bei intramedullären Prozessen und Durchblutungsstörungen.- E. Systema nervosum autonomicum.- I. Allgemeines.- Bauplan.- Ganglien.- Einteilung des vegetativen Nervensystems.- Entwicklung der autonomen Ganglien.- Entwicklung des Sympathikus.- Zweige der Grenzstrangganglien.- II. Pars sympathica für Hals und Kopf.- Synapsen.- 1. Ganglien.- Ganglion cervicale superius.- Ganglion cervicale medium.- Ganglion vertebrale.- Ganglion cervicothora-cicum (stellatum).- 2. Rr. communicantes.- Rr. communicantes grisei.- 3. Zweige des Ganglion cervicale superius.- N. jugularis.- N. caroticus internus.- Nn. carotici externi.- Nn. vertebrales.- Rr. viscerales.- 4. Zweige der Ganglia cervicale medium, vertebrale und cervicothoracicum (stellatum).- 5. Ärztliche Bedeutung.- Schweißdrüseninnervation.- Pupillenerweiterung.- Hirngefäße und Truncus sympathicus.- Aa. menin-geae und Truncus sympathicus.- Sympathalgien.- Hornerscher Symptomenkomplex.- Zentraler Sympathicus und zentrales Horner-Syndrom.- III. Parasympathikus des Kopfes.- Okulomotoriusanteil.- Fazialisanteil.- Glossopharyngeusanteil.- Ganglion para-oticum.- Vagusanteil.- F. Gefäße des Kopfes.- I. Arterien.- 1. Entwicklung der Kopfarterien.- a) Allgemeines.- b) Kiemenbogenarterien und Nerven.- c) Gehirnarterien.- d) Hirnkapillaren.- e) Einzelarterien.- A. ophthalmica.- Ramus anasto-moticus cum a. lacrimali.- A. ca-nalis pterygoidei.- A. hyalis (sta-pedialis).- A. meningea media und A. stapedialis.- A. maxillaris und Äste.- A. vertebralis.- A. basilaris.- Variationen.- f) Primitive Hirnarterien.- A. primitiva trigemini.- A. primitiva acustica (otica).- A. primitiva hypoglossica.- A. postoccipi-talis.- A. primitiva olfactoria.- 2. Wandbau der Kopfarterien.- Entwicklung.- a) Arterien elastischen Typs (Aa. elastoty-picae).- b) Arteriae mixtotypicae.- c) Übergangsstrecken zu „Hirngefaßen“.- d) Hirnarterien (Aa. myotypicae).- Dünnwandige Hirnarterien: Ursache.- Intimakissen, S. 539 - Muskellücken.- Virchow-Robinsche Räume.- 3. Arterien des Kopfes.- a) A. carotis communis.- Teilungsstelle.- Lagebeziehungen.- b) A. carotis externa.- Äste.- A. thyroidea superior.- A. pharyngea ascendens.- A. lingualis.- A. facialis.- A. occipitalis.- A. auricularis posterior.- A. temporalis superficialis.- A. maxillaris.- c) A. carotis interna.- Pars subarachnoidealis.- d) A. vertebralis.- Pars cervicalis.- Pars subarachnoidealis.- A. basilaris.- e) Circulus arteriosus cerebri (Willisi).- Hirnarterien und Schmerzempfindungen.- 4. Gehirnkreislauf.- a) Hirnkreislauf und Kapillaren.- b) R. corticales et medulläres und deren Verzweigungen.- Piale Anastomosen.- Intrazerebrale Anastomosen.- Intervenöse Anastomosen.- Arterielle Grenzgebiete.- Funktionelle Endarterien.- c) Angioarchitektonik.- d) Blutstrom im Gehirn.- e) Blut-Hirn-Schranke.- f) Virchow-Robinsche Räume.- g) Energielieferant.- h) Extrakranielle Anastomosen der Hirn- und Kopfarterien.- i) Extrakranielle Stenosen und Gefäßverschlüsse.- Aortenbogen-Syndrom.- Entzugseffekt beim Subclavian-Steal-Syn-drom.- Arteriovenöse Fisteln.- Verschluß der A. carotis communis.- Verschluß der A. carotis interna.- Verschluß der A. vertebralis.- k) Arterielle Versorgung des Hirnstammes.- l) Intrakranielle Stenosen und Gefäßverschlüsse.- A. cerebri anterior.- A. cerebri media.- A. cerebri posterior.- II. Venen und Sinus durales.- 1. Entwicklung.- a) Allgemeines.- b) Duraplexus.- c) V. jugularis interna primitiva.- d) V. ophthalmica (superior) und V. maxillaris primitiva.- e) V. diencephalica ventralis, Vv. myel-encephalicae und Vv. cerebri mediae.- Lagebeziehungen der Piavenen zu den Arterien.- f) Vv. cerebri superiores.- g) Vv. cerebelli, Sinus petrosus superior und V. petrosa.- h) Sinus pro-oticus und Sinus petrosus superior.- i) Sinus tentorii und Sinus paracavernosi.- k) Sinus cavernosus.- 1) Sinus marginalis (V. marginalis anterior — von Markowski) und Sinus sagittalis superior et inferior.- m) Sinus rectus, Confluens sinuum und Sinus transversus.- n) V. cerebri interna und Zustrombahnen.- o) V. basalis (Rosenthali) und Zustromvenen.- p) Sinus petrosus inferior.- q) Vv. emissariae.- Plexus venosus canalis hypoglossi.- V. emissaria condylaris.- V. emissaria mastoidea.- Plexus venosus foraminis ovalis.- Vene im Foramen venosum (Vesaiii).- Sinus ophthalmomenigeus — Sinus sphenoparietal und Sinus meningeus.- V. emissaria parietalis.- Emissarium mastoideum.- r) Diploevenen.- s) V. vertebralis.- 2. Hirnvenen.- a) Intrazerebrale Venen.- ?) Vv. medulläres hemispherii.- ?)Vv. intercerebrales anastomoticae.- b) Vv. cerebri superficiales.- ?) Vv. cerebri superiores.- ?) Subarachnoideale Strecken der Vv. cerebri superficiales.- ?) Brückenvenen.- ?) V. cerebri media superficialis.- ?) Vv. anastomoticae.- ?) Vv. cerebri inferiores.- c) Vv. cerebri profundae.- ?) V. cerebri media profunda.- ?) V. basalis.- ?) V. cerebri interna.- ?) Mediale subependymale Venengruppe.- ?) V. cerebri magna (Galeni).- d) Vv. cerebelli.- Hauptstrombahnen.- Rote Hirnvenen.- e) Album und Griseum, Blutabstrom.- Blutabstrom in die Sinus.- 3. Sinus durae matris.- a) Hintere obere Sinusgruppe.- Sinus sagittalis superior.- Sinus sagittalis inferior.- Sinus rectus.- Confluens sinuum.- Sinus transversus.- Sinus sigmoi-deus.- Sinus occipitalis.- Sinus occipitalis obliquus.- b) Vordere untere Sinusgruppe.- Sinus cavernosus.- Sinus interca-vernosi.- Sinus sphenoparietalis (Breschet).- Sinus petrosus superior.- Sinus petrosus inferior.- Plexus basilaris.- Vv. me-ningeae.- Sinus ophthalmopetro-sus.- Sinus paracavernosus.- Sinus marginalis.- c) Hirnvenen und Sinus durales: Schmerzempfindungen.- 4. Transbasale Venenverbindungen und Emissarien.- a) Vordere Schädelgrube.- Foramen caecum.- V. Ophthalmia inferior.- V. ophthalmica superior.- Vv. ethmoidales.- Emissarium orbitofrontale.- Emissarium frontale.- V. ophthalmomeningea.- V. di-ploica frontalis.- b) Mittlere Schädelgrube.- Plexus venosus caroticus internus.- Rete venosum foraminis ovalis.- Plexus venosus foraminis laceri.- Plexus foraminis spinosi.- Rete venosum canalis rotundi.- Foramen venosum.- c) Hintere Schädelgrube.- Foramen jugulare.- Plexus marginalis.- Plexus venosus canalis hypoglossalis.- Emissarium ma-stoideum.- V. emissaria occipitalis,S..- V. emissaria condylaris.- d) Calvaria.- Vv. emissariae parietales.- V. di-ploica temporalis anterior.- V. diploica temporalis posterior.- 5. Extrakranielle Venen.- Entwicklung.- V. jugularis interna.- Plexus pharyngeus.- V. pha-ryngea inferior.- V. lingualis.- Vv. profunda linguae et sublingualis.- V. facialis.- V. faciei profunda.- Vv. palatinae.- V. submentalis.- Plexus venosus ptery-goideus und Zustrombahnen.- V. temporalis media.- V. retromandibu-laris, Zustrom.- III. Lymphgefäße.- Entwicklung.- Regio orbitalis.- Lymphonodus sacci lacrimalis.- Auge.- Auris externa.- Außennase.- Regio oris.- Regio buccalis.- Gingiva und Zähne.- Zunge.- Glandulae parotis, submandibularis et sublingualis.- Tonsilla palatina.- Pharynx.- Vasa lymphatica occipitalia.- Vasa lymphatica nuchalia.- Vasa lymphatica temporalia.- Vasa lymphatica parietalia.- Nodi lymphatici.- Literatur.

Erscheint lt. Verlag 1.11.1985
Reihe/Serie Lanz,T.v.:Prakt.Anatomie Bd 1 (abgeschlossen)
Praktische Anatomie ; 1 / 1 / A
Co-Autor Hans-Peter Jensen, Friedrich Schröder
Zusatzinfo XXIV, 720 S. 302 Abb., 244 Abb. in Farbe.
Verlagsort Berlin
Sprache deutsch
Maße 242 x 312 mm
Gewicht 4380 g
Themenwelt Medizin / Pharmazie Medizinische Fachgebiete Chirurgie
Schlagworte Anatomie • anatomische Varianten • Hardcover, Softcover / Medizin/Klinische Fächer • HC/Medizin/Klinische Fächer • HC/Medizin/Nichtklinische Fächer • klinische Anatomie • Kopf • Lanz Wachsmuth • Lanz/Wachsmuth • Nervensystem • Normvarianten • Praktische Anatomie • Schädel • Softcover-Sonderausgabe • Varianten im Gefäßverlauf • Varianten im Nervenverlauf
ISBN-10 3-540-13536-7 / 3540135367
ISBN-13 978-3-540-13536-4 / 9783540135364
Zustand Neuware
Haben Sie eine Frage zum Produkt?
Mehr entdecken
aus dem Bereich